Σατομπριάν, Φρανσουά - Ρενέ - Ωγκύστ ντε-

(Ghateaubriand). Γάλλος συγγραφέας και πολιτικός (Σαιν - Μαλό 1768 - Παρίσι 1848). Από παλιά οικογένεια της Βρετάνης, έζησε μοναχική και μελαγχολική παιδική και εφηβική ζωή, που τη γέμιζαν μόνο φλογερά αισθήματα και όχι συστηματικές μελέτες. Αξιωματικός στα δέκα οχτώ του χρόνια, έφτασε στο βαθμό του λοχαγού και μετατέθηκε στο Παρίσι, όπου το 1790 δημοσίευσε τους πρώτους στίχους του. Το επόμενο έτος έκαμε ένα ταξίδι στην Αμερική, που του άφησε βαθιές εντυπώσεις. Το 1792 κατατάχτηκε στο στρατό των εμιγκρέδων και πολέμησε εναντίον του γαλλικού επαναστατικού στρατού. Τραυματισμένος και άρρωστος, κατάφυγε στο Λονδίνο, όπου πέρασε πολλά χρόνια δυστυχίας και όπου έγραψε το Δοκίμιο περί επαναστάσεων (1797), διαποτισμένο από τη σκέψη του διαφωτισμού. Η μεταστροφή του στον καθολικισμό και η επιστροφή του στη Γαλλία σημείωσαν αλλαγή στην τύχη του Σ. Πολλά κοινά σημεία με το μυθιστόρημα του Les Natchez, μεγάλη επική σύνθεση σε αμερικανικό περιβάλλον, που άρχισε στα νεανικά του χρόνια και δημοσίευσε μόλις το 1826, παρουσιάζουν το εξωτικό διήγημα Αταλά (1801) και το αυτοβιογραφικό Rene (1805), ένα από τα πρώτα δείγματα της πρώιμης ρομαντικής λογοτεχνίας πάνω στο θέμα της νεανικής μοναξιάς και δυστυχίας. Τα διηγήματα αυτά, που δημοσιεύτηκαν χωριστά, τα ενσωμάτωσε ο Σ. στο Πνεύμα του χριστιανισμού (1802), έργο απολογητικό που έχει σκοπό να παρουσιάσει - σε σελίδες με υποβλητικές αναμνήσεις περισσότερο παρά με επιχειρήματα - την ανεξίτηλη σφραγίδα της χριστιανικής θρησκείας πάνω στο σύγχρονο πολιτισμό και στην τέχνη. Τότε ο Σ. γνώρισε γρήγορη λογοτεχνική δόξα. Διορίστηκε από το Ναπολέοντα πρεσβευτής στη Ρώμη, αλλά παραιτήθηκε έπειτα από τον τουφεκισμό του δούκα του Ανγκιέν και το 1806 επιχείρησε ένα ταξίδι στην Ελλάδα και στους Άγιους Τόπους: στο περιβάλλον αυτό τοποθετεί τους Μάρτυρες (1809), προσπάθεια ανάπλασης μιας εποποιίας του χριστιανισμού. Η περιγραφή της τραγικής μοίρας του ελληνικού λαού κάτω από τον τουρκικό ζυγό δημιούργησε το πρώτο φιλελληνικό κίνημα στην Ευρώπη (η ελεύθερη Ελλάδα έδωσε το όνομα του Σ. - Σατωβριάνδρου - σε κεντρικό δρόμο της Αθήνας). Μετά την πτώση του Ναπολέοντα, η ζωή του Σ. κυριαρχήθηκε από την πολιτική: έγινε ομότιμος της Γαλλίας, πρεσβευτής στο Βερολίνο και στο Λονδίνο, υπουργός Εξωτερικών. Ο αγέρωχος χαρακτήρας του και οι πολλές εχθρότητες τον έκαναν να αποσυρθεί από το υπουργείο το 1824. Από τότε έζησε απόμερα, μοιράζοντας το χρόνο του μεταξύ της πολιτικής (εχθρός της μοναρχίας του 1830) και της λογοτεχνικής συγγραφής. Εκτός από τη Ζωή του Ρανσέ (1844), στην περίοδο αυτή ανήκει το αριστούργημα του Σ., η αυτοβιογραφία Αναμνήσεις από τον τάφο (1849-50), που το είχε αρχίσει το 1811. Πρόκειται για ένα βιβλίο με εξαιρετικό ψυχολογικό και ιστορικό ενδιαφέρον, μέσα στο οποίο ξαναζεί μια εποχή της ιστορίας και του πολιτισμού της Ευρώπης, μέσα από το βλέμμα και τα λόγια μιας εγωκεντρικής ψυχοσύνθεσης και όπου διακρίνονται καθαρά τα κίνητρα - από τον ατομικισμό ως το επικό αίσθημα της ιστορίας - που θα περάσουν στο γαλλικό ρομαντισμό, επηρεάζοντας βαθύτατα, μεταξύ άλλων, το Λαμαρτίνο και τον Ουγκό. Εκείνο όμως που επέδρασε πάνω στη γαλλική λογοτεχνία ολόκληρου του 19ου αιώνα ήταν κυρίως ο λαμπρός και θερμός πεζός λόγος του, πλουσιότατος σε εικόνες και μουσικότητα, που παραμένει πάντα αντικείμενο θαυμασμού. Ο Σατομπριαν σε πίνακα του Ζιροντέ Τριοζόν (Μουσείο Σεν Μαλό).